S
Ağız Lehce Şive Nedir
Ağız tanımı nedir
lehce tanımı nedir
Şive tanımı nedir
Lehce
Bir dilin tarihi, bolgesel, siyasi sebeplerden dolayı ses, yapı ve soz dizimi ozellikleriyle ayrılan kolu Yada bir dilin, tarihi gelişim surecinde, bilinen donemlerden once o dilden ayrılmış ve farklı bicimde gelişmiş kolları
Lehce kendi kelime dağarcığı ve grameri olan sozel (sozlu veya işaretli olan ama mutlaka yazılı olmayabilen) bir iletisim sistemidir; ağız da denmektedir Genellikle lehce, şive, ağız terimleri birbirine karıştırılmaktadır Lehcelerdeki değişik ozellikler, ayrılış donemleri bilinemediği icin acıklanamamaktadır Orneğin, Turk dilinden bilinmeyen bir donemde ayrılan Yakutca ve Cuvaşca iki ayrı lehcedir Ucuncu lehceyse Cağatayca, Kıpcakca, Azerice, Turkiye Turkcesi gibi bilinen şiveleri kapsamaktadır Ayrıca Kırgız Lehcesi ve Kazak Lehcesi de ornek verilebilir
Ornek: Turkce'de : Gelmekkelimesi;
Azeri Turkcesinde : Galmak,
Kazak Turcesinde : Keluv,
Ozbek Turkcesinde : Kelmak
Uygur Turkcesinde kalmak
Ağız
Ağız, bir şive icinde oluşan, ses ve soyleyiş değişikliklerine dayanan kucuk kollara, bir ulkenin ceşitli bolge, il veya ilcelerinin sozcukleri soyleyiş bakımından birbirinden ayrı olan konuşmalarına verilen ad Aksan Orneğin; Ege Ağzı'nda genellikle biliyorumsozcuğu yerine biliyomkullanılır
Gunluk kullanımda şive ile ağız birbirine karıştırılmaktadır Oysa ağız, tanımda da gorulduğu gibi, şive icinde ele alınmaktadır Somut bir ornek vermek gerekirse, Turkiye Turkcesi bir şivenin, Konya ağzı ise, bu Turkce icinde, bir bolgede gorulen soyleyiş farklarının adıdır Soyleyiş farkları da salt bolgeler ya da kentler arasında gorulmez Koyler arasında bile bu tur ayrılıklara rastlanabilir Soz konusu olan, bicimsel bir başkalık değil, bir ses değişimidir Soz gelimi, Karadeniz ağzında gsesinin cgibi cıkarıldığı gorulur: Celdum, cittum Aynı ağızda, ekteki duz seslinin ı, yuvarlak sesli uolması da bir ağız ozelliğidir Ağız dediğimiz bu soyleyiş farklarının oluşumunda, kişilerin konuşma ve işitme organlarından coğrafi ozelliklere, toplumsal yaşayışa dek ceşitli etkenler soz konusudur Belli ve ortak bir eğitimden gecen kişilerin, konuşmalarındaki bolgesel soyleyiş ayrımlarını duzeltmeseler bile, aynı yazı dilini kullandıkları gorulur
Turk edebiyatında da, genellikle tiyatro, roman ve oykude, kişileri konuştururken ağıza başvurulmaktadır Bu, konularını toplumsal olaylardan alan ve belli bir bolgede gecen yapıtlarda yaygın bir bicimsel ozelliktir
Şive
Bir dil veya lehcenin daha az konuşma farkları gosteren ve bolgeden bolgeye veya şehirden şehire değişebilen kucuk kollarına denir Bir dilin kultur duzeylerine gore gosterdiği değişiklik Şive aksan olarak da adlandırılabilir Kısaca bir dilin bolgesel soyleniş tarzıdır
Gitmekeyleminin gelecek zaman cekimli orneğinde;
Karadeniz; cideceğum, İc Anadolu; gidecem, Trakya; gitcem
Ağız tanımı nedir
lehce tanımı nedir
Şive tanımı nedir
Lehce
Bir dilin tarihi, bolgesel, siyasi sebeplerden dolayı ses, yapı ve soz dizimi ozellikleriyle ayrılan kolu Yada bir dilin, tarihi gelişim surecinde, bilinen donemlerden once o dilden ayrılmış ve farklı bicimde gelişmiş kolları
Lehce kendi kelime dağarcığı ve grameri olan sozel (sozlu veya işaretli olan ama mutlaka yazılı olmayabilen) bir iletisim sistemidir; ağız da denmektedir Genellikle lehce, şive, ağız terimleri birbirine karıştırılmaktadır Lehcelerdeki değişik ozellikler, ayrılış donemleri bilinemediği icin acıklanamamaktadır Orneğin, Turk dilinden bilinmeyen bir donemde ayrılan Yakutca ve Cuvaşca iki ayrı lehcedir Ucuncu lehceyse Cağatayca, Kıpcakca, Azerice, Turkiye Turkcesi gibi bilinen şiveleri kapsamaktadır Ayrıca Kırgız Lehcesi ve Kazak Lehcesi de ornek verilebilir
Ornek: Turkce'de : Gelmekkelimesi;
Azeri Turkcesinde : Galmak,
Kazak Turcesinde : Keluv,
Ozbek Turkcesinde : Kelmak
Uygur Turkcesinde kalmak
Ağız
Ağız, bir şive icinde oluşan, ses ve soyleyiş değişikliklerine dayanan kucuk kollara, bir ulkenin ceşitli bolge, il veya ilcelerinin sozcukleri soyleyiş bakımından birbirinden ayrı olan konuşmalarına verilen ad Aksan Orneğin; Ege Ağzı'nda genellikle biliyorumsozcuğu yerine biliyomkullanılır
Gunluk kullanımda şive ile ağız birbirine karıştırılmaktadır Oysa ağız, tanımda da gorulduğu gibi, şive icinde ele alınmaktadır Somut bir ornek vermek gerekirse, Turkiye Turkcesi bir şivenin, Konya ağzı ise, bu Turkce icinde, bir bolgede gorulen soyleyiş farklarının adıdır Soyleyiş farkları da salt bolgeler ya da kentler arasında gorulmez Koyler arasında bile bu tur ayrılıklara rastlanabilir Soz konusu olan, bicimsel bir başkalık değil, bir ses değişimidir Soz gelimi, Karadeniz ağzında gsesinin cgibi cıkarıldığı gorulur: Celdum, cittum Aynı ağızda, ekteki duz seslinin ı, yuvarlak sesli uolması da bir ağız ozelliğidir Ağız dediğimiz bu soyleyiş farklarının oluşumunda, kişilerin konuşma ve işitme organlarından coğrafi ozelliklere, toplumsal yaşayışa dek ceşitli etkenler soz konusudur Belli ve ortak bir eğitimden gecen kişilerin, konuşmalarındaki bolgesel soyleyiş ayrımlarını duzeltmeseler bile, aynı yazı dilini kullandıkları gorulur
Turk edebiyatında da, genellikle tiyatro, roman ve oykude, kişileri konuştururken ağıza başvurulmaktadır Bu, konularını toplumsal olaylardan alan ve belli bir bolgede gecen yapıtlarda yaygın bir bicimsel ozelliktir
Şive
Bir dil veya lehcenin daha az konuşma farkları gosteren ve bolgeden bolgeye veya şehirden şehire değişebilen kucuk kollarına denir Bir dilin kultur duzeylerine gore gosterdiği değişiklik Şive aksan olarak da adlandırılabilir Kısaca bir dilin bolgesel soyleniş tarzıdır
Gitmekeyleminin gelecek zaman cekimli orneğinde;
Karadeniz; cideceğum, İc Anadolu; gidecem, Trakya; gitcem
